Cách làm mâm cỗ mặn, cỗ chay chuẩn mực trong Rằm tháng Giêng 2020
Ông cha có câu: cúng giỗ quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng, điều đó cho thấy tầm quan trọng của nghi lễ này trong đời sống văn hóa tâm linh của người Việt. Thế nên mâm cơm cúng Rằm đầu tiên của năm cũng không thể qua loa sơ sài. Cùng điểm danh những món cần chuẩn bị đúng theo truyền thống nhé!
Ý nghĩa của mâm cỗ Rằm tháng giêng
Theo chuyên mục Bói dân gian, người Việt có tục cúng cơm, lễ nghi nào lớn cũng đều phải có mâm cơm thể hiện lòng thành và mời các bậc linh thiêng cùng dùng. Cơm cúng Rằm tháng Giêng 2020 nhất định phải đầy đủ tươm tất, gồm các món ăn mang hương vị truyền thống, thể hiện sự sung túc trong gia đình, lòng thành kính đối với thần linh gia tiên và cũng gửi gắm mong muốn một năm mới bình an trọn vẹn, viên mãn đủ đầy.
15 tháng Giêng hàng năm mọi gia đình đều làm lễ cúng gia tiên tại nhà. Nếu Rằm tháng Chạp được coi là dấu hiệu khởi đầu cho kì lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt – Tết Nguyên Đán thì Rằm tháng Giêng chính là nghi lễ chính thức báo hiệu sự kết thúc của tiệc mừng đón chào năm mới. Thế nên nghi lễ này cũng là lời báo cáo với ông bà tổ tiên, vẹn toàn trách nhiệm của con cháu trong tháng Tết.
Mâm cơm cúng Rằm thực ra không quá xa lạ hay cầu kì, chủ yếu gồm những món ăn quen thuộc ngày Tết. Quan trọng hơn, quan niệm truyền thống cho rằng ý nghĩa của những món ăn này thể hiện hi vọng tốt đẹp trôi chảy, hanh thông vuông tròn, đại cát đại lợi. Có như vậy thì năm mới cả gia đình mới gặp nhiều may mắn, tấn tiến vinh quang, gặt hái nhiều thành tựu.
Ngoài ra, với gia đình thờ Phật mà không có điều kiện tới chùa làm lễ hoặc muốn tổ chức cúng tại gia thì còn chuẩn bị thêm một mâm cỗ chay. Mâm cỗ gồm các món ăn giản dị, thể hiện hương sắc thanh tịnh, chứng tâm lòng thành và cầu cho gia trạch bình an khỏe mạnh, hướng tới những điều tốt đẹp.
Mâm cỗ mặn cúng Rằm tháng Giêng 2020
Là mâm cỗ ngày Tết nên món ăn không thể thiếu chính là bánh chưng. Món bánh truyền thống gắn liền với truyền thuyết về tấm lòng hiếu thảo, quý trọng lao động và như lời chúc cho năm mới vuông vắn, đủ đầy. Xôi gấc cúng tổ tiên đầu năm, cả năm may mắn tốt đẹp vì màu đỏ tượng trưng cho hỉ khí.
Gà luộc trong mâm cỗ Rằm tháng Giêng 2020 phải là con gà trống có mào đẹp, thể hiện sự trưởng thành và đại diện cho khởi đầu đầy khí thế. Gà luộc vừa chín tới, màu vàng óng đẹp, xếp hình khéo léo thể hiện tay nghề của người nấu bếp và sự chỉn chu trong quá trình chuẩn bị đồ lễ.
Theo phong tục, cúng Rằm đầu năm phải có đôi chân giò để gia đình sung túc ấm no, có đôi có cặp. Ở nhiều nơi chân gì được thay thế bằng giò chả. Ngoài các món mặn, mâm cơm cúng còn có món xào và món canh, thường là canh ngũ sắc hoặc canh măng miến tùy theo sở thích của từng người. Ở phương Nam, bổ sung thêm món thịt kho tàu và canh thường là canh khổ qua.
Mâm cỗ không thể đầy đủ nếu thiếu bát cơm tẻ, hạt sơm trắng trong đầy đặn đại diện cho sự sinh sôi nảy nở và tiếp nối truyền thống coi trọng nông nghiệp, quý trọng lương thực của ông cha. Thêm chút gia vị bằng món dưa hành muối hoặc củ kiệu là hoàn hảo trọn vị.
Các món ăn kết hợp hài hòa đăng đối, đủ vị đủ sắc đủ hương là lời cầu mong gia tiên cùng con cháu quây quần, tiến tới năm mới an lành thịnh vượng, xua đi những điều phiền muộn đã qua.
Mâm cỗ chay cúng Rằm Tháng Giêng 2020
Lễ dâng Phật ít nhiều không quan trọng bằng thành tâm, mâm cao cỗ đầy không bằng lòng người hướng thiện. Vì thế gia chủ có điều kiện tới đâu thì chuẩn bị tới đó, không nhất thiết phải quá rình rang. Mâm lễ có thể chỉ gồm hoa quả, hương đèn, nước sạch cùng bát bánh trôi nước tượng trưng cho cả năm ngọt ngào trôi chảy.
Có thể chuẩn bị thêm mâm cỗ chay Rằm tháng Giêng 2020 gồm các món ăn tự nhiên giản dị. Các món ăn chay khá phong phú và đa dạng, gia chủ nên chọn khoảng 5, 7 hoặc 9 món trong đó có xôi, canh, xào và món chính. Gợi ý một số món chay dễ làm, tốt cho sức khỏe như canh nấm hạt sen, miến xào rau củ, nem chay, giò chả chay, nộm rau củ,…